Unia Europejska tworzy rynek wodorowy. Orlen dostosowuje model biznesowy PGNiG do nowej rzeczywistości

Unia Europejska chce zmniejszyć o ponad połowę emisje gazów cieplarnianych do 2030 roku i osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku. Aby to osiągnąć, potrzebne są poważne zmiany w sposobie produkowania energii - trzeba zrezygnować z paliw kopalnych na rzecz energii odnawialnej. Zmiany dotyczą także rynku gazu, a grupa Orlen, dostosowuje swoją strategię biznesową w tym obszarze.

Wodór i gazy odnawialne będą wypierać gaz ziemny

W Europie planuje się stopniowe przejście od gazu ziemnego do bardziej ekologicznych alternatyw, takich jak gazy odnawialne i niskoemisyjne, w tym wodór. Państwa członkowskie UE uzgodniły swoje stanowisko w marcu 2023 roku, a w grudniu 2023 roku Rada i Parlament Europejski osiągnęły wstępne porozumienie w tej sprawie.

Zgodnie z pakietem na rzecz rynku wodoru i zdekarbonizowanego gazu, dziś gazy odnawialne pokrywają około 5 proc. europejskiego zapotrzebowania. W 2050 r. powinno to być około 66 proc.

Parlament Europejski wsparł wodór i gazy niskoemisyjne

W dniach 10-11 kwietnia Parlament Europejski przegłosował dyrektywę 2021/0425(COD) oraz rozporządzenie 2021/0424(COD). Oba dokumenty stanowią spójną całość mającą na celu uwolnienie potencjału wodoru oraz innych odnawialnych gazów w UE, w celu realizacji założeń klimatycznych tj. dekarbonizacji unijnego rynku energii. Do zakończenia procesu legislacyjnego brakuje już tylko zgody Rady Europejskiej. Gdy to się stanie, rynek czeka wiele zmian.

Kalendarium zmian i budowa rynku wodoru

Do września 2024 r. ma zostać utworzona Europejska Sieć Operatorów Sieci Wodorowych (ENNOH) wraz z certyfikowanymi operatorami sieci w państwach członkowskich. ENNOH będzie odpowiedzialny za nadzór nad centralną platformę internetową od października 2026 r., zapewniając uczestnikom rynku wodorowego informacje niezbędne do dostępu do sieci wodorowej.

W 2028 r. ENNOH utworzy dziesięcioletni plan rozwoju sieci wodorowej na terenie UE.

Do 2031 r. zostanie wypracowana polityka taryfowa dla wodoru.

Planuje się również kompleksową organizację funkcjonowania sieci wodorowych w UE od stycznia 2033 r., z uwzględnieniem nieskrępowanego dostępu stronom trzecim do infrastruktury.

2049 r. ma być rokiem, w którym nie będą już zawierane w UE umowy długoterminowe na dostawy na gaz ziemny. Nadal będą na nim jednak funkcjonować spoty, co pokazuje, że mimo presji regulacyjnej i zastępowania błękitnego paliwa gazami neutralnymi klimatycznie, jego całkowita eliminacja do 2050 r. nie jest przewidywana.

Polska przygotowuje się na wodór

Nadchodzące zmiany oczywiście nie wyeliminują gazu ziemnego, ale jego znaczenie będzie spadać. Dlatego już dziś grupa Orlen, a właściwie spółka PGNiG, aktywnie pracuje nad technologiami wodorowymi.

Jednym z kluczowych projektów jest InGrid – Power-To-Gas, w którym testowane są techniczne możliwości wtłaczania wodoru do istniejących sieci gazowniczych i użycia takiego paliwa przez odbiorniki końcowe. 

Drugim z ważnych projektów jest budowa magazynu kawernowego w Mogilnie do składowania wodoru. PGNiG zakłada, że magazyny kawernowe na wodór zagwarantują zbilansowanie w systemie energetycznym energii z coraz liczniejszych projektów OZE. Ich rozwój będzie szczególnie istotny na Pomorzu, ze względu na planowane inwestycje w morską energetykę wiatrową.

PGNiG zamierza również opracować własną technologię produkcji ogniw, które staną się elementem wdrożenia wysokosprawnych układów kogeneracyjnych o małej mocy. 

Co tego wynika?

Zmiany regulacyjne w Unii Europejskiej będą sukcesywnie zmniejszać rolę gazu ziemnego, choć będzie on używany także po 2050 r. W odpowiedzi na nową rzeczywistość największa krajowa spółka z sektora gazu ziemnego, PGNiG, rozwija technologie wodorowe, które mają pomóc dostosować model biznesowy grupy Orlen do zmieniającej się rzeczywistości.